top of page
Yeme Bozuklukları
Yemek yemek hayati ve doğduğumuz andan itibaren hissettiğimiz en eski ihtiyaçtır. Karın doyurmak dışında yemek yemek zevk de verir ve çoğu insan kendini yemekle ödüllendirir. Bazıları kendini kötü hissettiğinde iştahının kesildiğinden, bazıları da aşırı yediğinden bahseder. Bir ayrılık sonrasında ya diyete başlanır ya da bol bol tatlı tüketilir. Yani yemekle duygusal bir bağımız vardır.
Yeme bozuklukları kişinin yeme alışkanlıklarının ve yemekle ilgili duygu ve düşüncelerinin sağlığını, ilişkilerini ve işlevselliğini etkileyecek derecede bozulmasıdır.
Anoreksiya Nervoza
Normal kilonun altında olmasına rağmen kilo almaktan aşırı derecede korkma, beden yapısını ve ağırlığını algılamada bozulma, sıkı diyetlerle yeme davranışını kontrol etme çabası vardır.
Kilo kaybının sonucu olarak adet görememe, halsizlik, sindirim problemleri, saç dökülmesi, kansızlık, kemik erimesi, düşük tansiyon, hareketlerin yavaşlaması gibi bedensel belirtiler eşlik eder.
Çoğunlukla ergenlik yaşlarında başlar. Söylendiğinde zayıf olduğunu kabul etmez ve yeme alışkanlıklarını gizlemeye başlar, genellikle yardımı kabul etmezler. Yiyeceklerin kalorileri, içerikleri, beden ölçüleri ve diyetler hakkında aşırı bir uğraş içindedir. Hasta için yemek yemenin ve kilonun kontrolü bir nevi kötü duyguların kontrolü demektir. Nasıl sonuçları olursa olsun bu kontrolü bırakmak oldukça zordur.
Toplumun zayıflığa özendirmesi, genetik faktörler, özgüvenin azalması, duyguları ifade edememe, fiziksel ya da ruhsal travmalar hastalığın gelişmesinde etkendir.
Tedavide hem bedensel komplikasyonların düzeltilmesi hem de psikiyatrik girişimler gerekebilir. Tedavide ailelerin beklentisi yemek yemeye başlamak ya da kilo almak olsa da tedavi hedefimiz kilo aldırmak değildir.
Bulimia Nervoza
Anoreksiyadan farklı olarak kilo normal sınırlardadır. Tekrarlayan yeme ataklarında aşırı miktarda yemek tükettikten sonra suçluluk hissederek telafi edici davranışlarda bulunur. Tıkınırcasına yemeler bir stres faktörünü izler ve gizlilik içinde olur, ardından kusarak, ishal yapıcı ilaç kullanarak ya da aşırı spor yaparak kilosunu kontrol etmeye çalışır. Kusma sonucu boğazın tahriş olması, tükürük bezlerinin şişmesi,diş minelerinin erimesi ve dişlerin çürümesi, reflü, sıvı kaybı gelişebilir. İshal yapıcı ilaçlar barsak sorunlarına, idrar söktürücü ilaçlar böbrek hastalıklarına neden olabilir.
Genellikle ergenlikten sonra başlar. Anoreksiyada olduğu gibi kilo almaktan korkma ve beden algısında bozulma mevcuttur. Ancak kusmanın rahatsız edici etkileri nedeniyle yardım almaya daha istekli olurlar.
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu
Bir kişinin yiyebileceğinden çok daha fazla miktarda yiyeceği, kısa bir sürede yemek tıkınırcasına yeme olarak tanımlanır. Bu yeme atakları sırasında kontrol kaybı hissi olur ve yemeyi durduramaz. Fiziksel olarak aç hissetmemeye rağmen rahatsız edici derecede doymuş hissedene kadar yemek yiyebilir. Yediklerinin miktarının görülmesinden utandığından yalnız yemeyi tercih eder, sonrasında suçluluk duygusu olur. Bulimiyadaki gibi telafi edici davranışlarda bulunmaz. Bu nedenle kişi genelde kiloludur.
Aşırı yeme sorunu olan herkesin tıkanırcasına yeme bozukluğu olduğunu söylemek doğru olmaz. Tıkınırcasına yemek yemek yerine gün içine dağılan zaman aralıklarında fazla yemek tüketimi ya da stresli olduğu zamanlarda aşırı yemek yemek de sıklıkla görülen durumlardır.
Tıkınırcasına yeme bozukluğunun bedensel sonuçları ise obesitenin yol açtığı diyabet, kalp damar hastalıkları, karaciğer yağlanması, sindirim bozuklukları ve eklem ağrılarıdır.
bottom of page